Hızlı Bilgi
Tıbbi Malpraktis Nedir?
Sağlık profesyonellerinin mesleki bilgi, beceri veya özen eksikliği nedeniyle kabul görmüş standartlara aykırı davranarak hastaya zarar vermesidir.
Psikolojik Boyut
Malpraktis hem hasta hem de hekim üzerinde önemli psikolojik etkilere sahiptir. Hekimlerde tükenmişlik, anksiyete ve depresyon; hastalarda ise güven kaybı ve psikolojik travma görülebilir.
Hukuki Sorumluluk Temeli
Türk hukukunda, hekim-hasta ilişkisi genellikle vekâlet sözleşmesi olarak kabul edilir. Özel hastanelerde hekim, hastane ile hasta arasındaki "hasta kabul sözleşmesi" kapsamında "yardımcı kişi" konumundadır.
Yüksek Özen Borcu
Hekimler "yüksek özen borcu" nedeniyle "en hafif kusurlarından" dahi "tam sorumlu" tutulabilirler.
Sağlık hakkı, en temel insan haklarından biridir. Sağlık hizmeti sunumu sırasında ortaya çıkabilecek istenmeyen durumlar, hastanın korunmasını ve zararın en aza indirilmesini gerektirirken, sağlık çalışanının hukuki güvenliğinin sağlanması da önem taşır. Bu kapsamda, tıbbi malpraktis kavramı ve yol açtığı hukuki sorumlulukların incelenmesi büyük önem arz eder.
Tıbbi Malpraktis Nedir?
Malpraktis Kavramı
Tıbbi malpraktis, sağlık profesyonellerinin (hekim, psikolog gibi uzmanlar) mesleki bilgi, beceri veya özen eksikliği nedeniyle kabul görmüş standartlara aykırı davranarak hastaya zarar vermesidir. Bu, benzer koşullarda benzer seviyedeki hekimlerin göstermesi beklenen dikkat ve yetenekten sapma sonucu meydana gelen bir hatadır. Hatalar ciddi bedensel veya psikolojik zararlara, hatta ölüme yol açabilir.
Tıbbi malpraktis, hekimin hastanın tanı ve tedavi sürecinde tıbbi standartlardan sapması ve bu nedenle hastanın yaşamı, vücut bütünlüğü veya sağlığı gibi kişisel değerlerinde zarara sebep olması durumunda ortaya çıkar. Bu, haksız ve kusurlu bir tıbbi eylem olarak kabul edilir ve hekimin hukuki sorumluluğunu, dolayısıyla tazmin yükümlülüğünü gerektirebilir. Tıbbi malpraktis davaları oldukça spesifik ve karmaşık olabilir, zira hukuki bilgi ile tıbbi uzmanlık bilgisi gerektirir.
Tıbbi Malpraktisin Psikolojik Boyutları
Tıbbi malpraktis sadece hukuki değil, aynı zamanda hem hasta hem de hekim üzerinde önemli psikolojik etkilere sahiptir.
Yoğun iş yükü, uzun çalışma saatleri ve yönetimsel talepler gibi faktörler hekimlerde tükenmişliğe yol açabilir. Malpraktis süreçleriyle karşılaşmak ise hekimler için daha da yıpratıcıdır. Dava edilen hekimlerde anksiyete, depresyon, hayal kırıklığı, suçluluk, insomnia ve konsantrasyon bozuklukları gibi duygusal travmalar görülebilir. Bu süreçler, hekimlerin iş tatminini olumsuz etkileyebilir ve hatta erken emeklilik gibi yaşam kararlarını değiştirmelerine neden olabilir.
Tıbbi malpraktis ile karşılaşan hastaların en büyük beklentisi genellikle hekimden bir özür dilemesidir. Hastalar ve yakınları, tedavi süreciyle ilgili sorularına yanıt alamadıklarında veya iletişim eksikliği yaşadıklarında hukuki süreçlere daha çok yönelebilirler. Öfke, şikayetlerin dinlenilmemesi, kaba davranışlar, yetersiz iletişim gibi durumlar hastaları malpraktis davası açmaya daha yatkın hale getirebilir. Hastaların beklentileri, bir hatanın açıkça beyan edilmesi, ne olduğunun tanımlanması, sağlıkları için ne anlama geldiği gibi bilgilendirmenin yanı sıra empatik iletişim ve samimi bir özrü de içerir.
Güven, hekim-hasta ilişkisinin temelidir. İyi iletişim, hastanın tedaviye uyumunu artırır ve iyileşme sürecine olumlu katkı sağlar.
Özel Hastanede Çalışan Hekimin Hukuki Sorumluluğu
Özel hastanelerde çalışan hekimin tıbbi malpraktisten doğan hukuki sorumluluğu, hasta, hekim ve hastane arasındaki ilişkinin hukuki niteliğine göre farklılık gösterir.
Türk hukukunda ve Yargıtay'ın yerleşik kararlarında, hekim ile hasta arasındaki ilişkinin genellikle vekâlet sözleşmesi hükümlerine tabi olduğu kabul edilir. Özel hastaneye başvuran hastanın hastane ile "hasta kabul sözleşmesi" kurduğu ve hastanenin istihdam ettiği hekimin bu sözleşme kapsamında bir "yardımcı kişi" konumunda olduğu kabul edilir.
Hekimler, "yüksek özen borcu" nedeniyle "en hafif kusurlarından" dahi "tam sorumlu" tutulabilirler. Bu sorumluluk çerçevesinde, teşhis ve tedavi yöntemini seçme, hastayı aydınlatma ve onamını alma, sır saklama ve yüksek özen gösterme gibi yükümlülükler bulunur. Bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi ve hastanın zarar görmesi durumunda hekim sorumlu tutulabilir.
Özel hastaneler, istihdam ettikleri hekim ve diğer sağlık personelinin kusurlu fiillerinden dolayı TBK m. 116 gereğince yardımcı kişilerin fiillerinden sorumlu olurlar. Hastane ve hekimin hastaya karşı sorumlulukları ortaklaşa ve zincirleme olabilir. Özel hastanelerin hizmetin niteliği gereği hafif kusurlarından sorumlu olmayacaklarına dair önceden anlaşma yapmaları kesin hükümsüzdür. Kamu hastanelerinde ise sorumluluk genellikle hizmet kusuru prensibine dayanır ve dava idare mahkemelerinde ilgili kamu kurumuna karşı açılır.
Malpraktis sonucu bir sorumluluğun doğması için, taraflar arasında açık veya örtülü bir ilişki bulunmalı ya da sözleşme dışı (haksız fiil veya vekaletsiz işgörme gibi) bir fiil mevcut olmalıdır.
Sonuç
Tıbbi malpraktis, hem hastalar hem de sağlık profesyonelleri için önemli hukuki ve psikolojik sonuçları olan karmaşık bir konudur. Hasta hakları, bireylerin sağlık sistemindeki yerini belirlerken, sağlık hukukunun ilgili düzenlemeleri ve Yargıtay içtihatları, malpraktis durumunda sorumlulukların tespit edilmesi ve zararların giderilmesi için yasal çerçeveyi sunar. Özel hastanelerde çalışan hekimlerin ve hastanelerin sorumlulukları, aralarındaki sözleşmesel ilişki ve yasal düzenlemelerle belirlenir.
Malpraktisi önlemek ve ortaya çıkan problemleri çözmek için kanun yapıcılar, meslek kuruluşları, sağlık çalışanları ve hukukçulara önemli görevler düşmektedir. Karşılıklı anlayış ve bilinçlenme, bu alandaki sorunların azaltılmasına katkı sağlayacaktır.
Tıbbi malpraktis iddialarına karşı hukuki destek almak veya hasta hakları konusunda bilgi edinmek için Asel Neva Hukuk ve Arabuluculuk Bürosu olarak yardıma hazırız. Sağlık hukuku alanındaki uzmanlığımızla, karmaşık tıbbi malpraktis davalarında müvekkillerimize güvenilir hizmet sunmaktayız.
Asel Neva Hukuk ile iletişime geçin
Bize UlaşınYasal Uyarı: Bu blog yazısı, genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve hukuki tavsiye niteliği taşımamaktadır. Her hukuki durum kendine özgü olduğundan, spesifik durumunuz için bir avukata danışmanız tavsiye edilir.