Ana Sayfa > Blog > İcra Hukukunda Şikayet Kararları, Yargılama Usulü ve Sürelerin Önemi

İcra Hukukunda Şikayet Kararları, Yargılama Usulü ve Sürelerin Önemi

Yayın Tarihi: 31.05.2025
Bu yazıyı paylaşın

Hızlı Bilgi

Şikayet Kararları

İcra Mahkemesi şikayeti inceleyerek ret veya kabul kararı verebilir. Şikayetin kabulü halinde icra işlemi iptal edilir, düzeltilir veya kaldırılır.

Yargılama Usulü

Basit yargılama usulü uygulanır. Duruşmalı veya duruşmasız inceleme yapılabilir. Kararlar kural olarak kesindir, ancak kanunda belirtilen hallerde istinaf ve temyiz yoluna başvurulabilir.

Sürelerin Önemi

İcra hukukunda süreler kısa ve kesindir. Sürelerin başlangıcı ve sonu, hesaplanması ve uzaması özel kurallara tabidir. Sürelerin geçirilmesi hak kaybına yol açar.

Şikayetin İcraya Etkisi

Şikayet, kural olarak icra takibini durdurmaz (tehiri icra etkisi yoktur). Ancak İcra Mahkemesi, gerektiğinde icra takibinin durdurulmasına karar verebilir.

İcra ve İflas Kanunu'nda düzenlenen şikayet kurumu, icra dairelerinin işlemlerine karşı icra mahkemesinde denetim sağlayan temel bir hukuki yoldur. Daha önceki yazılarımızda şikayet kavramını, nedenlerini, koşullarını ve taraflarını ele almıştık. Bu yazımızda ise şikayet üzerine yapılan yargılama sonucunda verilebilecek kararları, şikayet yargılamasının usulünü ve icra hukukunda hayati öneme sahip sürelerin hesaplanmasına ilişkin kuralları detaylı olarak inceleyeceğiz.

İcra hukukunda şikayet sonucunda verilen kararlar, takip sürecinin seyrini belirlerken; yargılama usulünün bilinmesi, hak arama yollarının etkin kullanılması için gereklidir. Sürelerin doğru hesaplanması ise, hak kayıplarının önlenmesi açısından kritik önem taşır. Bu yazımız, İcra ve İflas Kanunu'nun 17, 18, 19 ve 20. maddelerinde düzenlenen bu temel konuları ayrıntılarıyla ele alacaktır.

Bu Yazıda Paylaşın

Bu makaleyi sosyal medyada paylaşarak icra hukukunda şikayet kararları, yargılama usulü ve süreler hakkındaki faydalı bilgilerin daha fazla kişiye ulaşmasını sağlayabilirsiniz.

17. Madde / Şikâyet üzerine yapılacak muameleler

İcra ve İflas Kanunu'nun 17. maddesi, şikayet üzerine İcra Mahkemesi'nin yapacağı inceleme ve verebileceği kararları düzenlemektedir. Bu madde, şikayet sonuçlarının neler olabileceğini ve kararların hukuki niteliğini açıklar.

I. ŞİKÂYET SONUCUNDA VERİLECEK KARARLAR

İcra Mahkemesi, şikayet başvurusunu inceledikten sonra aşağıdaki kararlardan birini verebilir:

Şikayet Sonucunda Verilebilecek Kararlar:
  • Şikayetin Reddi Kararı: İcra Mahkemesi, şikayete konu işlemin kanuna uygun olduğu, olaya uygun düştüğü veya şikayet süresi gibi usuli şartların yerine getirilmediği kanaatine varırsa şikayetin reddine karar verir.
  • Şikayetin Kabulü Kararı: Şikayete konu işlemin kanuna veya olaya uygun olmadığı, bir hakkın yerine getirilmediği veya sürüncemede bırakıldığı kanaatine varılırsa, şikayetin kabulüne karar verilir. Bu durumda mahkeme:
  1. İptal Kararı: Şikayete konu edilen işlemi tümüyle iptal edebilir (örn. usulsüz tebligat nedeniyle ödeme emrinin iptaline karar verilmesi).
  2. Düzeltme Kararı: İşlemin içeriğini düzeltebilir (örn. haciz tutanağındaki değer tespitinin düzeltilmesi).
  3. İşlemin Yapılması Kararı: Yapılmayan bir işlemin yapılmasına karar verebilir (örn. icra dairesinin yapmadığı işlemin yapılmasına).

II. KARARLARIN HUKUKİ NİTELİĞİ

İcra Mahkemesi'nin şikayet üzerine verdiği kararların bazı önemli özellikleri vardır:

Kararların Hukuki Özellikleri:

  • Kesinlik: İcra Mahkemesi'nin şikayet üzerine verdiği kararlar, İİK m. 363 ve 364'te sayılan istisnalar dışında kesindir. Bu, kararların kural olarak temyiz edilemeyeceği ve derhal uygulanması gerektiği anlamına gelir.
  • Maddi Anlamda Kesin Hüküm Teşkil Etmeme: İcra Mahkemesi kararları, genel mahkemelerde görülen davalar gibi maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmez. Koşulların değişmesi halinde, aynı konuda yeniden şikayet mümkün olabilir.
  • Gerekçeli Olma Zorunluluğu: İcra Mahkemesi kararları gerekçeli olmalıdır. Gerekçesiz kararlar, temyiz halinde bozulma nedenidir.
  • İcrailik: Kararlar derhal icra edilir; şikayet konusu işlem iptal, düzeltme veya yapılma kararı verildiğinde, icra dairesi bu karara uymak zorundadır.

İcra Mahkemesi'nin şikayet üzerine verdiği kararların niteliğine ilişkin detaylı bilgi için Yargıtay kararlarını ve ilgili hukuki kaynakları inceleyebilirsiniz.

III. KARARLARIN BAĞLAYICILIĞI

İcra Mahkemesi'nin şikayet üzerine verdiği kararlar, başta icra dairesi olmak üzere tüm ilgililer için bağlayıcıdır:

Kararların Bağlayıcılığı

  • İcra Dairesi Açısından: İcra dairesi, İcra Mahkemesi'nin kararlarına uymak zorundadır. Kararda belirtilen şekilde işlem iptal edilmeli, düzeltilmeli veya yapılmalıdır.
  • Taraflar Açısından: Karar, takibin tarafları ve şikayete konu işlemden etkilenen üçüncü kişiler bakımından da bağlayıcıdır.
  • Benzer İşlemler Bakımından: İcra Mahkemesi kararları benzer işlemler için de yol gösterici olabilir, ancak her olayın kendi özelliklerine göre değerlendirilmesi gerekir.

18. Madde / Şikâyet üzerine icra mahkemesinin muhakeme usulü

İcra ve İflas Kanunu'nun 18. maddesi, şikayet başvurularının İcra Mahkemesi'nde ne şekilde inceleneceğini, uygulanacak yargılama usulünü ve kararların verilme şeklini düzenlemektedir.

I. YARGILAMA USULÜ

İcra Mahkemesi'ndeki şikayet incelemelerinde uygulanacak yargılama usulü, genel olarak şu şekildedir:

Şikayet Yargılamasında Uygulanan Usul:
  • Basit Yargılama Usulü: İcra Mahkemesi, şikayeti 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun basit yargılama usulüne ilişkin hükümlerini uygulayarak inceler. Bu usul, daha hızlı ve basitleştirilmiş bir yargılama şeklidir.
  • Duruşmalı veya Duruşmasız İnceleme: İcra Mahkemesi, şikayetin niteliğine göre duruşma yaparak veya dosya üzerinden inceleme yaparak karar verebilir. Özellikle karmaşık olaylarda veya tanık dinlenmesi gereken hallerde duruşma yapılması tercih edilir.
  • Delillerin İncelenmesi: Şikayet konusu olayın aydınlatılması için her türlü delil (belge, tanık, bilirkişi vb.) incelenebilir.
  • Şikayetin Bildirimi ve Cevap Verme: Şikayet dilekçesi, karşı tarafa ve ilgili icra dairesine tebliğ edilir. Karşı taraf ve icra dairesi, şikayete karşı cevaplarını sunabilir.

Şikayet yargılamasının usulüne ilişkin daha detaylı bilgi için Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun basit yargılama usulünü düzenleyen hükümlerini (HMK m. 316-322) ve İcra ve İflas Kanunu'nun şikayet usulüne ilişkin düzenlemelerini inceleyebilirsiniz.

Kaynaklar ve İlgili Mevzuat

Yazının Devamı İçin Tıklayınız →
← Tüm Yazılara Dön