Paydaşlar Arasında Elatmanın Önlenmesi (Müdahalenin Men'i) Davası
Hızlı Bilgi
Paylı Mülkiyet Nedir?
Bir taşınmazın mülkiyetinin birden fazla kişiye ait olduğu durumdur. Her paydaş, taşınmazın belirli bir ideal payına sahiptir.
Haksız Müdahale
Paydaşlardan birinin, diğer paydaşların rızası olmadan taşınmazın bir kısmını tek başına işgal etmesi veya kullanmasıdır.
Yetkili Mahkeme
Taşınmazın bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesi kesin yetkilidir.
Önemli Şartlar
Davacının paydaş olduğunu ve davalı paydaşın haksız müdahalesini ispatlaması gerekir.
Bir taşınmaz malın mülkiyetinin birden fazla kişiye ait olduğu durumlara paylı mülkiyet denir. Paylı mülkiyette, her paydaş (ortak), taşınmazın belirli bir ideal payına sahiptir, ancak taşınmazın fiziki olarak hangi kısmının kendisine ait olduğu belirlenmemiştir. Paydaşlar, taşınmazın tamamına elbirliğiyle veya payları oranında zilyet olabilir ve taşınmazdan yararlanabilirler. Ancak, paydaşlardan birinin, diğer paydaşların rızası veya geçerli bir hukuki dayanağı (örneğin fiili kullanım anlaşması veya taksim sözleşmesi) olmaksızın, taşınmazın belirli bir kısmını tek başına ve münhasıran (sadece kendi kullanacak şekilde) işgal etmesi veya kullanması, diğer paydaşların haklarına müdahale teşkil eder. Bu durum, paydaşlar arasında elatmanın önlenmesi davasının konusunu oluşturur.
İlgili Mevzuat
Paydaşlar arasında elatmanın önlenmesi davasının temel hukuki dayanakları Türk Medeni Kanunu'nda yer alır:
- TMK m. 683: Mülkiyet hakkının sağladığı genel korumayı düzenler. Malik, malını haksız elatmadan koruma hakkına sahiptir. Paylı mülkiyette de her paydaş kendi payı üzerinde malik sayılır ve bu hakkı koruyabilir.
- TMK m. 693: Paylı mülkiyette paydaşların haklarını düzenler. "Paydaşlardan her biri, bölünmemiş malın tamamı üzerinde hak sahibi olup, payı oranında yararlanır ve yönetime katılır. Paydaşlardan her biri, diğerlerinin hakları ile bağdaştığı ölçüde paylı maldan yararlanabilir ve onu kullanabilir."
- TMK m. 694: Paydaşların anlaşarak taşınmazın kullanımını paylaşmalarına (fiili kullanım veya taksim sözleşmesi) imkan tanır.
Dava Şartları ve Süreç
Dava, paylı mülkiyete tabi taşınmazda paydaş olup, başka bir paydaşın haksız müdahalesi sonucunda kendi paydaşlık hakkının ihlal edildiğini iddia eden paydaş tarafından açılır. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülür ve taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.
Yargılama Usulü
Dava, Hukuk Muhakemeleri Kanunu genel hükümlerine göre yürütülür. Keşif ve bilirkişi incelemesi genellikle gereklidir. Mahkeme, taşınmazda keşif yaparak Harita/Kadastro Mühendisi bilirkişi görevlendirir.
Önemli Noktalar:
- Davanın kabulü için, davacının paydaş olduğunu ve davalı paydaşın haksız müdahalesini ispatlaması yeterlidir.
- Taraflar arasında taşınmazın kullanımına dair bir fiili kullanım anlaşması veya taksim sözleşmesi varsa, davanın seyrini bu anlaşmanın şartları belirler.
- Bu davada, genel elatmanın önlenmesi davalarında olduğu gibi, mülkiyet hakkına dayanıldığı için zamanaşımı veya hak düşürücü süre söz konusu değildir.
- Paydaş, haksız müdahale devam ettiği sürece her zaman bu davayı açabilir.
Sonuç
Paydaşlar arasında elatmanın önlenmesi davası, paylı mülkiyete tabi bir taşınmazda paydaşlardan birinin, diğer paydaşların haklarını ihlal ederek taşınmazı tek başına işgal etmesi veya kullanması durumunda başvurulan hukuki yoldur. Bu dava, malikin mülkiyet hakkının (paydaşlık hakkının) korunmasına yönelik bir dava niteliğindedir.
Gaziantep'te faaliyet gösteren Asel Neva Hukuk ve Arabuluculuk Bürosu olarak, taşınmaz hukuku ve paylı mülkiyet davaları alanındaki tecrübemizle, paydaşlar arasında elatmanın önlenmesi sürecinde sizlere rehberlik etmek ve haklarınızı en iyi şekilde savunmak için yanınızdayız.
AselAsel Neva Hukuk ile iletişime geçin
Bize UlaşınYasal Uyarı: Bu blog yazısı, genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve hukuki tavsiye niteliği taşımamaktadır. Her hukuki durum kendine özgü olduğundan, spesifik durumunuz için Resmi Gazete'de yayımlanan güncel mevzuatı takip etmeniz ve bir avukata danışmanız tavsiye edilir.